Pełne prawo wykonywania zawodu lekarz uzyskuje po zakończeniu stażu podyplomowego i pomyślnym przejściu egzaminu końcowego. Przychodzi czas na decyzję: młody lekarz może rozpocząć specjalizację (w trybie rezydenckim lub etatowym) lub podjąć pracę na etacie lub kontrakcie w dowolnym miejscu (np. szpital, POZ). Niezależnie od tego, jaką drogę zawodową wybierze świeżo upieczony medyk, musi liczyć się z ryzykiem wpisanym w zawód lekarza. Przecież to praca „na żywym organizmie”, w dosłownym znaczeniu tego sformułowania. W praktyce lekarskiej zdarza się wiele sytuacji trudnych, niestandardowych, gdzie błahe decyzje skutkują poważnymi konsekwencjami. Pacjenci codziennie powierzają lekarzom swoje zdrowie i życie, co rodzi ogromną odpowiedzialność. Z chwilą uzyskania pełnego prawa wykonywania zawodu młody lekarz sam ponosi odpowiedzialność za wszelkiego rodzaju błędy i niedopatrzenia, choć reżim odpowiedzialności jest różny w zależności od formy zatrudnienia czy udzielania świadczeń zdrowotnych.

Szpital wypłaci odszkodowanie

Lekarz udzielający świadczeń zdrowotnych w ramach umowy o pracę nie ponosi odpowiedzialności cywilnej wobec pacjenta za popełniony błąd. Jest bowiem pracownikiem w rozumieniu Kodeksu pracy. Na mocy przepisów prawa pracy, za szkodę wyrządzoną pacjentowi przez lekarza zatrudnionego na etacie w szpitalu, odpowiada szpital. Nie oznacza to jednak, że lekarz na etacie nie ponosi żadnych konsekwencji w związku z popełnionym przez siebie błędem. Pracodawca, który naprawił szkodę osoby trzeciej, może bowiem zwrócić się do lekarza z roszczeniem regresowym (zwrotnym). – Lekarz ma możliwość ubezpieczenia się na wypadek wystąpienia przez szpital z roszczeniem regresowym – mówi Andrzej Twardowski, dyrektor Biura Ubezpieczeń Majątkowych i Osobowych TU INTER Polska S.A. – Takie ubezpieczenie daje pewność, że w razie popełnienia błędu podczas udzielania świadczeń zdrowotnych lekarz nie musi martwić się o bezpieczeństwo finansowe swoje i swojej rodziny. Ciężar wypłaty odszkodowania dla pracodawcy bierze na siebie ubezpieczyciel. Kiedy należy się ubezpieczyć? Ubezpieczenie na wypadek roszczeń zwrotnych nie jest obowiązkowe, jednak dla własnego bezpieczeństwa (i bezpieczeństwa swojego portfela) warto o tym pomyśleć zaraz po podpisaniu umowy o pracę. Błąd może zdarzyć się każdemu, niezależnie od tego, czy pracuje kilka lat czy kilka dni.

Własna działalność to własne ryzyko

Coraz częściej świeżo upieczonym lekarzom podmioty lecznicze (przychodnie, szpitale, pogotowia) proponują pracę na kontrakcie lub umowie zleceniu. Lekarz staje się wtedy przedsiębiorcą, który świadczy podmiotowi leczniczemu usługi w postaci świadczeń zdrowotnych. Lekarz pracujący na podstawie umowy cywilnoprawnej, jeśli popełni błąd, odpowiada za niego jako sprawca. Jednak nie tylko on. Szpital (przychodnia, pogotowie, inny podmiot), który powierzył lekarzowi wykonywanie czynności medycznych pod swoim kierownictwem, również odpowiada za błędy popełnione przez tego lekarza. Mamy wtedy do czynienia z odpowiedzialnością solidarną, czyli poszkodowany pacjent może dochodzić roszczeń w całości lub w części od każdego z dłużników. Wciąż jednak to lekarz, a nie szpital, jest sprawcą. Dlatego jeśli podmiot leczniczy wypłaci pacjentowi odszkodowanie, ma prawo żądać od lekarza zwrotu poniesionych kosztów. Każdy lekarz udzielający świadczeń w ramach kontraktu ma obowiązek zarejestrowania indywidualnej lub grupowej praktyki lekarskiej, a co za tym idzie – wykupienia obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. – Ustawodawca wymaga od lekarzy prowadzących praktyki zawodowe posiadania obowiązkowego ubezpieczenia OC z dwóch powodów. Po pierwsze, aby zabezpieczyć interesy pacjenta, po drugie – by zabezpieczyć interesy lekarza – mówi Andrzej Twardowski z TU INTER Polska S.A. Jak to wytłumaczyć? Przepisy mają za zadanie zapobiec sytuacji, w której poszkodowany pacjent nie może otrzymać należnego odszkodowania z uwagi na brak środków w portfelu lekarza. Z drugiej strony, lekarz, który popełnił błąd (nieumyślnie), nie może przez konieczność wypłaty odszkodowania popaść w niedostatek. Ubezpieczenie chroni więc obie strony procesu leczenia. Posiadając ubezpieczenie, lekarz może mieć pewność, że w razie konieczności wypłaty pacjentowi odszkodowania, szkodę do wysokości sumy ubezpieczenia pokryje ubezpieczyciel.

Polecamy serwis: https://lekomaniak.pl/.

Zminimalizuj ryzyko

Decydując się na zawód lekarza, trzeba mieć świadomość ryzyka, jakie wiąże się z jego wykonywaniem. Ubezpieczenie może chronić przed skutkami błędów i zdarzeń medycznych, ale nigdy nie uchroni nas przed samymi błędami. Ryzyka nie da się wyeliminować, jednak można zrobić wiele, by je zminimalizować. Zgodnie z ustawą o zawodzie lekarza, lekarz ma obowiązek wykonywać zawód zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, z dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością. Niby oczywiste, jednak w sytuacji, gdy pacjent oskarża lekarza o wyrządzenie szkody w wyniku niewłaściwego sposobu leczenia, te cztery wymogi stają się kluczowe. Nie mniej ważna jest zgoda pacjenta na przeprowadzenie badania lub udzielenia innych świadczeń zdrowotnych (z wyjątkiem sytuacji, gdy pacjent wymaga niezwłocznej pomocy lekarskiej, a ze względu na swój stan nie może wyrazić zgody i nie ma możliwości kontaktu z przedstawicielem ustawowym lub opiekunem faktycznym). Nie ma konieczności uzyskania zgody na piśmie. Może być wyrażona ustnie lub nawet w sposób dorozumiany. Kolejne obowiązki lekarza to udzielenie pacjentowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, poszanowanie intymności i godności osobistej pacjenta, zachowanie tajemnicy oraz prowadzenie indywidualnej dokumentacji medycznej pacjenta. O wszystkich tych obowiązkach uczymy się podczas studiów medycznych, jednak w natłoku pracy często zapominamy o nich (zwłaszcza jeśli chodzi o formalności, np. dokumentację medyczną), przez co narażamy się na nieprzyjemne konsekwencje. Nie można zapominać o najważniejszym, choć zdawać by się mogło – oczywistym, obowiązku lekarza. Mianowicie, lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki. – Pacjenci coraz częściej występują do sądu przeciwko lekarzom. Sumienne wypełnianie obowiązków z pewnością będzie pomocne w sporze. Ponadto, w celu zminimalizowania stresu związanego z procesem, można wykupić ubezpieczenie ochrony prawnej, które umożliwi asystę prawną w każdej trudnej sytuacji – mówi Andrzej Twardowski z TU INTER Polska S.A.

Ryzyko wpisane w zawód

Wykonując swój zawód lekarz odpowiada za bezpieczeństwo swoje i pacjentów. Trzeba o tym pamiętać, rozpoczynając karierę zawodową. Jednak nie dajmy się zwariować. Strach przed skutkami każdej wykonywanej czynności medycznej nie może nam przesłonić misji niesienia pomocy chorym. Dlatego bądźmy świadomi ryzyka i … róbmy swoje!